زیردریاییهای ارتش به "دریای خزر" میروند
* تعمیرات نیمهاساسی زیردریایی طارق یک میلیون و 620هزار نفر ساعت بود
زمینی خاطرنشان کرد: زیردریایی جمهوری اسلامی ایران طارق نیز با توجه به این برنامه زمانبندی مورد تعمیرات قرار گرفت و برآورد ما از تعمیرات نیمهاساسی زیردریایی طارق یک میلیون و 620هزار نفر ساعت بود که در گروههای مختلف صورت گرفت.
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش گفت: گروه سامانههای بدنه نرم، بدنه سخت، پوشش لاستیکی جاذب صوت، مخازن قوس و صعود، مخازن ویژه، اژدرافکن و تسلیحات، مین و اژدر، مخابرات و رادیو، سیستمهای سونار اصلی و فرعی، کامپیوتر هدایت اژدر، گروه سیستمهای دیزل ژنراتورها، سامانههای رانش شامل موتور اصلی، تحرک، موتور اقتصادی، موتورهای رزرو، شافت اصلی، شافتهای رزرو، کلاج، یاتاقانها، ساپورتها و تکیهگاهها، مکانیزم گلندها و آببندی کننده شافتها، پروانه اصلی و رزرو، دکلهای بالارونده شامل دکلهای سیستم ارتباطی و رادیویی، دکلهای رادارهای پسیو، رادارهای اکتیو، پریسکوب فرمانده و افسر نگهبان، سیستم بسیار حساس دوک، سیستمهای راکتافکن، سامانههای لولهکشی آب شور، سوخت، آب شیرین، آب مقطر، هیدرولیک، فوم ضدحریق، سیستم لوله کشی اطفا حریق اکسیژنخوار و از همه مهمتر سیستم لولهکشی هوای فشرده 400بار برای سیستمهای قوس و صعود زیردریایی، مجموعه باتریهای زیردریایی و تابلوهای کنترل فرمان و الکتریکی آنها و شبکههای برق مختلف، مخازن تعادل، همه بخشی از سیستمهای حیاتی و مهمی است که این یک میلیون و 620هزار نفر ساعت بایستی صرف تمام امور تعمیراتی آنها بشود.
وی تصریح کرد: برای تعمیرات نیمه اساسی تمام این سامانهها و سیستمها باید از زیردریایی باز شوند و به بیرون از زیردریایی منتقل و به کارگاه یا شاپ مربوطه برده شوند و تک تک این اجزاء بر روی استندها و میزهای کار مخصوص باز و دیمونتاژ شود و متناسب با دستورالعملهای تعمیرات بازدید و عیبیابی شوند و قطعاتی که با موفقیت تعمیر شدند به چرخه برمیگردند و آنها که خارج از رده محسوب میشوند باید به رده تعیین تکلیف برای ساخت یا جایگزینی با سامانههای جدید بروند. پس از این مرحله همه قطعات به مرحله مونتاژ میروند و تک تک این مراحل توسط کنترل کیفیت چک میشود.
زمینی با اشاره به تستهای پس از تعمیرات زیردریایی گفت: تستهای کارخانهای (FAT) در کارخانه و مراکز تعمیراتی انجام میشود پس از اینکه این سامانهها به زیردریایی انتقال پیدا کرد، آزمایشات کنار ساحل (HAT) روی آن انجام میشود و پس از پاس کردن این مرحله، واحد وارد دریا میشود تا سیستمها، مکانیزها و سامانهها تحت عنوان آزمایشات در دریا (SAT) آزمایش شود.
وی اظهار داشت: تمام این مراحل باید توسط کارشناسان صورتجلسه شود و صورتجلسهها به تأیید کارشناسان متعدد دیگری برسد. در حوزه زیرسطحی ما باید صددرصد مطمئن باشیم که سامانهها آزمایشات خود را برابر مقررات فنی و دستورالعملها طی کردهاند، در زیردریایی یک درصد خطا هم جایز نیست چرا که اگر یکی از سامانهها و سیستمها اشکالی داشته باشد آن اشتباه قابل تکرار و جبران نیست. اولین اشتباه آخرین اشتباه است و قابل برگشت نیست. ضمن اینکه زیردریایی به قدری از مجموعههای به هم فشرده تشکیل شده است که از لحاظ اقتصادی و حجم کار هم بسیار سخت است که پس از نصب بر روی زیردریایی بخواهیم آن را از زیردریایی خارج کنیم و مورد تعمیر قرار دهیم.
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش همچنین تاکید کرد: زیردریایی طارق این مراحل را پشت سر گذاشت و در تاریخ 8/3/91 ساعت 14:30 خاتمه تعمیرات غیر اساسی زیردریایی و خروج از حوضچه تعمیراتی شماره 2 کارخانجات انجام شد. پس از آن زیردریایی به اسکله ناوتیپ زیرسطحی انتقال و در اسکله ویژه خودش پهلو گرفت و تسهیلات ساحلی مثل برق، هوا، آب شور، آب شیرین، تهویه و... به آن متصل شد.
* تولید باتری بومی برای زیردریایی طارق و امکان صادرات آن
زمینی با بیان اینکه بسیاری از سامانههای زیردریایی "طارق" بومی شده است، گفت: در گذشته یکی از اقلام و تجهیزات تند مصرف این زیردریایی، باتریهای آن بود که در شرایط فعلی ما به نقطهای رسیدهایم که نه تنها نیازمندیهای خودمان را از بابت باتری تأمین میکنیم بلکه آمادگی داریم باتریهای بسیار مناسبتر، کیفیتر، با تعمیر و نگهداری کمتر با درصد هیدروژن دهی کمتر پروسه شارژ راحتتر طول عمل بیشتر صادر کنیم.
وی افزود: ما همچنین الکتروپمپهایی را در داخل توسط صنعتگران بومی ساختهایم که در مقایسه با الکتروپمپهای خارجی که نقش بسیار عمده در قوس و صعود زیردریایی در مواقع بحران دارند به مراتب از راندمان بالاتر، نویز و صداسازی کمتر برخوردارند.
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش با اشاره به دیگر سیستمهای بومی شده در "طارق" گفت: سنسورها یا حسگرهایی نیز در داخل توسط بخش خصوصی ساخته شده سنسورهایی هستند که کاربری با آن راحتتر و از تکنولوژی بالاتری برخوردار و بسیار پیشرفتهتر است ضمن اینکه از لحاظ اقتصادی بعضی از این سامانهها و سیستمها و قطعات یک پنجاهم قیمت کشور سازنده است.
![]() |
دریادار عباس زمینی معاون فنی نیروی دریایی ارتش |
* والوهای داخلی مقاومتر از نمونههای خارجی در برابر خردگی
زمینی با بیان اینکه در زمینه قوس و صعود سیستمهای لولهکشی به خصوصی به کار میرود، خاطرنشان کرد: والوهایی که توسط متخصصان داخلی برای این زیردریایی ساخته شده بسیار حساس است و دارای این ویژگیهاست و از نظر مواد و متریال، دوام و عمر و مقاومت در برابر خردگی بسیار مقاوم هستند.
وی تاکید کرد: برخی از قطعات از سیستمهای ساخت داخل بسیار پیشرفتهتر از نوع خارجی است، به عنوان مثال موردی پیش آمده بود که مقداری آب به شکلی وارد سیستم هوا شده و باعث از بین رفتن والوهای خارجی شده بود اما والوهایی که ما در داخل ساختیم بسیار مقاومتر از والوهای خارجی بود.
* رفع مشکل سامانههای اژدر زیردریاییهای فوق سنگین
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش با بیان اینکه اژدرافکنها و مجموعه تسلیحات و تجهیزات داخلی در زیردریایی طارق نصب شده است، اظهار داشت: تجهیزاتی که در بخش اژدر زیردریایی به کار رفته تجهیزاتی است بسیار کیفی و متناسب با شرایط اقلیمی ما در جنوب کشور و آبهای سرزمینیمان. مواد و متریالی که در گذشته در سامانهها و تجهیزات مرتبط با بخش اژدرافکنها بکار رفته بود به گونهای بود که ما مرتبا مشکل داشتیم و وقتی در این ناحیه مشکلی وجود داشته باشد طبیعتا بخش تهاجم و دفاع کاملا زیر سؤال است، بنابراین با همکاری مراکز پژوهشی و دانشگاهی کشورمان، متریال و دیزاین جدیدی اتخاذ شد و باعث شد الان در این زمینه نقصانی که معضل دریافت و پرتاب اژدر بود را نداشته باشیم.
* نصب سونار ساخت ایران بر روی زیردریایی طارق
زمینی همچنین درخصوص سامانه سونار زیردریایی طارق تاکید کرد: اکثر کشورها سونار کشور سازنده را بر روی زیردریاییهایشان نصب میکنند اما ما سونار ساخت صنایع داخلی خودمان را بر روی زیردریایی طارق نصب کردیم.
* روسیه سعی میکرد برخی مکانیزمهای حیاتی "طارق" را به کشور خود ببرد
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش در ادامه این گفتگو با خبرگزاری فارس، هیچکدام از کشورهایی که این نوع زیردریایی را در اختیار دارند، در وادی تعمیرات اساسی وارد نشدهاند و تماما تعمیرات این زیردریایی را در کشور سازنده با هزینههای بسیار بالا انجام دادهاند ولی ما این کار را در کشور خودمان با تدبیر سلسله مراتب فرماندهی و فرمایشات حضرت آقا مبنی بر اینکه "ما میتوانیم" انجام دادیم.
وی ادامه داد: با این حال زمانی که می خواستیم تعمیرات زیردریایی طارق را آغاز کنیم، کشور سازنده آن، روسیه سعی میکرد برخی مکانیزمهای حساس و حیاتی این زیردریایی را به کشور خودش ببرد و میگفت شما استند تست و بستر و تجهیزات لازم برای آزمایشات برخی از این مکانیزمها و سیستمها را ندارید و باید این امکانات را به آنجا منتقل کنید تا آنجا مورد تست و ارزیابی قرار بگیرد، بعد از آنجا به مملکت ما برگردد.
زمینی تاکید کرد: اما بعد از اینکه تعمیرات زیردریایی در مملکت ما شروع شد و روسها قطع امید کردند که قطعات به آنجا منتقل شود، باز هم آمدند و میخواستند بخشی از مکانیزمهای حیاتی این زیردریایی اعم از تابلوی مربوط باتریها که رانش زیردریایی را تأمین میکند، دیزل ژنراتورها که باید روشن شود تا باتریها شارژ شود و تحرک زیردریایی را فراهم کند و موتورهای رزرو الکتریکی تحرک، را با خود ببرند تا در کشور روسیه مورد تست و ارزیابی قرار دهند.
* اگر آن روز اشراف کامل نداشتیم امروز فقط یک پوسته خالی از "طارق" داشتیم
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش گفت: اما اگر آن روز ما اشراف کامل به موضوع و اطلاعات کافی نداشتیم و مدارک تعمیراتی و اطلاعات مربوط به دستگاهها را به دقت مطالعه نکرده بودیم به راحتی سیستمها به روسیه میرفت و باتوجه به این تحریمها دیگر به کشور باز نمیگشت و ما فقط یک پوسته خالی از زیردریایی طارق داشتیم. لذا این هوشیاری و این اشراف و کمک خدا باعث شد این اتفاق نیفتد و خودمان باتوجه به تخصص و تجربه کارکنانمان و منابعی که پیدا کردیم چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی به اتفاق همدیگر این سه پارامتر را در داخل مملکت تعمیر کردیم.
![]() |
دریادار عباس زمینی معاون فنی نیروی دریایی ارتش |
* 2 سال و نیم زودتر از پیشبینی روسها، "طارق" را تعمیر کردیم
زمینی درخصوص زمان تعمیرات نیمه اساسی زیردریاییهای فوق سنگین گفت: زیردریاییهای اینچنین که به کشور روسیه فرستاده میشوند در عرض سه سال تعمیر میشوند و هزار نفر 24ساعته در سه شیفت کاری بر روی این زیردریایی کار میکنند. در حالیکه ما با تعداد کارکنان کمتر و نه تنها بر روی یک زیردریایی بلکه زیردریاییهای کوچک و بزرگ دیگر که شامل 25 فروند میشوند به علاوه ناوگان سطحی را تعمیر میکند و در مدت زمانی معقول و منطقی با صرفهجویی قابل توجه از لحاظ ارزی این کار صورت میگیرد.
وی افزود: روسها صحبت میکردند و میگفتند شما خیلی که تلاش کنید احتمالا سال 2014 تعمیر این زیردریایی را به پایان خواهید رساند ولی ما 2 سال و نیم زودتر از زمانی که آنها اعلام کردند، این کار را انجام دادیم.
* همزمان 30 الی 40 تیم تعمیراتی بر روی زیردریایی "طارق" کار میکردند
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش ادامه داد: به دلیل اینکه این اولین بار بود تعمیر نیمه اساسی زیردریایی کیلوکلاس در کشور اتفاق می افتد، بایستی زیرساختهای این کار آماده میشد و برای اینکه زیرساختهای این کار آماده شود بایستی آموزش کارکنان در بخشها و تخصصهای مختلف تعمیر زیردریایی، تهیه مدارک و مستندات تعمیرات، ایجاد کارگاههای مورد نیاز و تجهیز این کارگاهها که خودش پروژه موازی با پروژه تعمیرات زیردریایی بود، صورت میگرفت.
زمینی با اشاره به مراحل تعمیر نیمه اساسی زیردریایی طارق اظهار داشت: به دلیل حجم و وزن زیاد این زیردریایی، داربست و استیج خاصی برای تعمیرات آن ایجاد شد که در یک زمان 30 الی 40 تیم تعمیراتی میتوانستند بر روی بدنه کار کنند. هر تیم شامل 4 الی 5 نفر از کارکنان با تجهیزات خاص خود بودهاند.
وی با بیان اینکه آماده کردن تجهیزات برای ترازکردن واحد یکی دیگر از اقدامات بود، تصریح کرد: زیردریایی بسیار حساس است و هر روز باید ترازسازی واحد انجام شود. با توجه به شکل کروی که زیردریایی دارد و تعمیرات و خارج و داخل کردن قطعات نباید تأثیری در شکل کروی آن داشته باشد.
زمینی همچنین خاطرنشان کرد: یکی دیگر از موضوعات باتوجه به شرایط اقلیمی بندرعباس ساخت سایهبان بود، که به خاطر افزایش راندمان کاری و حفاظت از پرسنل در حین کار، سایهبان بسیار عظیمی احداث شد.
* تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق حدود سه سال و نیم به طول انجامید
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش ادامه داد: پروژه ایجاد زیرساختها برای تعمیرات نیمه اساسی زیردریاییها و همچنین خود تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق حدود سه سال و نیم و با یک میلیون و 620هزار نفر ساعت کار به طول انجامید.
* برد عملیاتی "طارق" همانند برد عملیاتی زیردریاییهای "یونس" و "نوح" است
وی با بیان اینکه برد عملیاتی زیردریایی "طارق" همانند برد عملیاتی زیردریاییهای "یونس" و "نوح" است، گفت: همانطور که میدانیم ابتدا زیردریایی طارق در آبانماه 1371 و پس از آن زیردریایی نوح در سال 1372 و پس از آن زیردریایی یونس در سال 1375 وارد چرخه نیروی دریایی شد. این سه زیردریایی در کلاس هم هستند.
زمینی خاطرنشان کرد: برد عملیاتی این سه زیردریایی شبیه هم است با این تفاوت که ما تعمیرات مختلفی را بر روی سامانههایی که مطرح شد انجام دادیم و باتریهای جدید و سامانههای نوین بر روی "طارق" نصب شده است و طبیعتا با اطمینان و برد عملیاتی بیشتر این یگان را در دریا خواهیم داشت.
* توجه بر رادارگریزی و اختفای بیشتر زیردریایی "طارق"
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش درخصوص رادارگریزی زیردریایی طارق گفت: در زیردریایی جمهوری اسلامی ایران طارق و همکلاسهای آن هم بحث رادارگریزی مطرح است و هم بحث صداسازی کمتر و اختفای بیشتر و پوشش لاستیکی جاذب صوت. پوشش لاستیکی که ما بر روی زیردریاییها نصب کردیم، جزو افتخارات ماست که توسط صنعت و دانشگاههایمان در حال بومی شدن است. این پوشش لاستیکی به گونه ای است که حداقل نویز را دستگاهها و مکانیزم ایجاد میکند و تمام امواج را جذب میکند و اجازه انعکاس به آنها نمیدهد.
* قوس زیردریایی "طارق" به اعماق دریا ظرف 120 ثانیه
وی در ادامه تصریح کرد: شکل مانور زیردریایی طارق به گونهای است که ما وقتی در سطح آب هستیم و سیگنالی را متوجه میشویم در کمتر از 120 ثانیه میتوانیم به اعماق دریا قوس کنیم که این موضوع ویژگیهای خاص خود را میطلبد. با این اقداماتی که ما بر روی این زیردریایی انجام دادیم این امکان را به ما میدهد که به سرعت از تیررس دشمن دور شویم و به اعماق دریا قوس کنیم و در زیر آب هم به گونهای هستیم که کمترین نویز توسط دستگاهها تولید میشود و میتوانیم با آرامش در زیر آب به مأموریت خود ادامه دهیم.
![]() |
دریادار عباس زمینی معاون فنی نیروی دریایی ارتش |
* خودکفایی نداجا از روسها در زمینه انجام کلیه تعمیرات زیرسطحی
زمینی افزود: تجهیز مراکز تعمیراتی نیروی دریایی ارتش به دستگاههای پیشرفته، احداث کارگاه و تأمین و نصب تجهیزات، بومی سازی دانش تعمیرات یگانهای زیرسطحی نیروی دریایی، ایجاد هماهنگی و همکاری با دانشگاههای مختلف در زمینه مستندسازی مدارک و فایلهای آموزشی و اقدام جهت ایجاد نرم افزار جامع جهت پروسه دیمونتاژ و مونتاژ سیستمهای زیردریایی، خودکفایی نداجا از یاوران روسی در زمینه انجام کلیه تعمیرات زیرسطحی، شناسایی صنعتگران داخلی، منابع تامین کنندگان خصوصی در راستای ساخت قطعات مشابه روسی از جمله دستاوردهای پروژه تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی طارق است.
* طراحی، ساخت و تعویض بیش از 100 هزار قطعه در زیردریایی "طارق"
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش با تاکید بر اینکه ما الان به جایی رسیدهایم که هیچ گونه ابهامی در انجام تعمیرات نیمه اساسی و اساسی زیردریاییها نداریم، اظهار داشت: بیش از 100 هزار قطعه در این پروژه توسط متخصصان و صنعتگران داخلی طراحی، ساخته و تعویض شده است و بسیاری از قطعات دیگر هم به موازات در حال بومی سازی است.
* بعد از طارق نوبت تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی "نوح" خواهد شد
وی ادامه داد: دو زیردریایی "یونس" و "نوح" نیز با استفاده از تجربیات تعمیرات "طارق" در حال انجام مأموریتهای عملیاتی خود هستند و البته از زمان انجام تعمیرات نیمه اساسی آنها گذشته و ما در سه ساله اخیر تعمیراتی حدود تعمیرات نیمه اساسی با ابتکارات بسیار جالبی بر روی آنها انجام دادهایم، ولی به محض اینکه آزمایشات زیردریایی طارق تمام شود و کاملا عملیاتی شد نوبت تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی "نوح" خواهد شد و پس از نوح نوبت تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی "یونس" میشود که به مراتب این تعمیرات هم مدت زمان کمتر و هم هزینه کمتری خواهد داشت.
* اسناد و مدارک بیش از 200 سیستم یا سامانه و قطعات زیردریایی آماده است
زمینی در ادامه این گفتگو تاکید کرد: یکی از پیش نیازها برای تعمیرات نیمه اساسی زیردریایی "طارق" تهیه اسناد و مدارک بود که الان اسناد و مدارک بیش از 200 سیستم یا سامانه و قطعات آن کاملا آماده است و برای نسل آتی کارکنان نداجا باقی میماند.
زمینی ادامه داد: در تجهیز و بروز رسانی زیردریاییهای خود به وضعیت موجود بسنده نمیکنیم و روز بروز وضعیتمان با توجه به تکنولوژیهای پیشرفته موشکها، پهپادها و مینها و تسلیحات مختلف و نصب آنها بر روی زیردریاییها بهتر خواهد شد.
* زیردریاییهای سبکتری را در آبهای شمال خواهیم داشت
وی با بیان اینکه هر 3 زیر دریایی فوق سنگین ما در آبهای جنوب کشور هستند، تاکید کرد: در صدد هستیم زیردریاییهای سبکتری را در آبهای شمال داشته باشیم.
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش اظهار داشت: در همه کشورهای دنیا زیردریایی و کارکنان آن، ویژه هستند مثل دانشمندان اتمی هستند. زیردریاییها به خاطر پیچیدگی و حساسیت و دقت بسیار بالا و استراتژیک بودن واحد از جایگاه و منزلت خاص هم در بین دولتمردان و هم در دیدگاه استراتژیستها و هم در دیدگاه ملت و جامعه برخوردارند.
زمینی در بخش دیگری از این گفتگو ادامه داد: علاوه بر این در زمینه زیر دریاییها، 2 فروند زیردریایی غدیر کلاس توسط نداجا ساخته شده و پس از به آباندازی، تحویل ناوتیپ زیر سطحی شده است.
* در حال تولید زیردریایی نیمه سنگین هستیم
زمینی خاطرنشان کرد: امروز در وضعیت خوبی چه در ساخت واحدهای شناور سطحی و چه شناورهای زیر سطحی و چه تعمیر آنها و چه بهینهسازی سامانهها به سر میبریم و در حال تولید زیردریایی نیمه سنگین هستیم و امیدواریم روزی برسد که به بحث ساخت زیر دریاییها فوق سنگین و سامانههای رانش خصوصا سامانه "رانش ویژه" برسیم.
وی ادامه داد: ما مدیون خون شهدا هستیم و بایستی در سالی که حضرت آقا به نام سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامگذاری کردهاند، به سهم خود به صنعتگران و دانشگاهها در بحثهای دفاعی مملکت کمک کنیم و از طرفی خدمات فنی خودش تولید کارهای جدید و نوعی تولید است.
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش تصریح کرد: تدبیر مقام معظم رهبری در خصوص نیروی دریایی راه را به ما نشان داد و جا دارد از امیر دریادار حبیبالله سیاری که انصافا ظرف این چند سال گذشته تحولات بزرگی در نیروی دریایی ایجاد کرد تشکر کنم. او در این مدت توانسته است از تمام توان و پتانسیلها و منابع و مدیریت با ایجاد همیاری و هماهنگی و تعامل و سرکشیهای مختلف وضعیت امروز نیروی دریایی راهبردی را ایجاد کند.
* همه ما ولایتمدار و تا لحظهای که نیاز باشد در صحنه هستیم
زمینی تاکید کرد: همه ما ولایتمدار هستیم و تا لحظهای که نیاز باشد در صحنه هستیم و کمک میکنیم و پا به رکات و حاضر یراق و گوش به فرامین هستیم.
* 2 آرزوی ویژه برای زیردریاییهای ارتش جمهوری اسلامی ایران
فرمانده فنی نیروی دریایی ارتش در پایان به نکته جالبی اشاره و تصریح کرد: وقتی در مراسمی برای شناورهای سطحی آرزو میکنند، میگویند آرزو میکنیم نسیمی آرام و بادی موافق داشته باشند و در رابطه با زیردریاییها هم 2 آرزو داریم، یکی اینکه تعداد "قوس" با تعداد "صعود" زیردریاییهای کشورمان از جمله "طارق" برابر باشد و دیگری اینکه امیدواریم همیشه 7 فوت (نزدیک به 2 متر) زیر پایینترین نقطه زیردریایی، آب باشد.