ایران بهانه‌ای برای غرب باقی نگذاشت/مسکو بوته آزمایش حسن‌نیت 1+5

چارچوبی که ایران در نشست مسکو در اختیار طرف غربی قرار داد چنان جامع و کامل بود که آنها از ارائه هر گونه جواب محتوایی به پیشنهادات ایران خودداری کردند و برای بررسی این طرح و پاسخ به آن از ایران فرصت خواستند.

به گزارش فارس، پس از انجام دو دور مذاکره در استانبول و سپس بغداد و بررسی محتوی مباحث مطرح شده از سوی 1+5 همه شواهد حکایت از این داشت که طرف غربی در نشست مسکو نیز به سیاق دو دور قبلی حرف جدیدی برای پیشرفت و پیشبرد گفتگوها با ایران نخواهد داشت که به گفته دیپلمات‌های ایرانی نزدیک به مذاکرات نیز چنین بوده است.

در واقع،‌ در جلسه روز دوشنبه، بر اساس توافقات استانبول 2 و گفت‌وگوی معاونان دو طرف در ژنو، ایران چارچوب جامعی را به طور دقیق به طرف غربی ارایه کرد. البته این چارچوب در بغداد نیز ارائه شده بود، اما در مسکو به طور تفصیلی و دقیق در اختیار نمایندگان شش کشور درگیر در مذاکرات با ایران قرار گرفت که شامل پنج محور اصلی بود؛ اصول راهنمای مورد توافق دو طرف، اهداف، موضوعات، ساختار شکلی فرآیند گفت‌وگوها و در نهایت گام‌های متقابل دو طرف که باید برداشته شود.

نکته اینکه ایران مبانی و نتیجه هر گام و همین طور اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند را نیز در هر یک از آنها لحاظ کرده است. این پنج گام، پیوسته و به هم ارتباط درونی دارد و می‌توانند پیشرفت جدی را در گفت‌وگوها پدید آورد.

از سوی دیگر،‌ در گام‌های متقابلی که هیات مذاکره کننده ایرانی مطرح کرده، حق غنی سازی ایران به عنوان عضو مسئول NPT مورد تأکید قرار گرفته. همین طور به اقدامات شفاف ساز و اعتمادساز طرف مقابل و اقدامات همکاری جویانه‌ای که دو طرف می‌توانند هم در عرصه هسته‌ای و غیر هسته‌ای انجام دهند، اشاره شده است.

برایند موضوعات مطرح شده در نشست مسکو به روشنی نشان می‌دهد ایران شرایط لازم برای عبور 1+5 از وضعیت بن‌بست سابق را فراهم کرده و اکنون باید منتظر بود و مشاهده کرد آیا آنها توان استفاده از این فرصت را دارند یا خیر چراکه با توجه به نوع همکاری‌های ایران برای حل بن‌بست کنونی و پیشنهاداتی که فعالانه برای حل این مساله ارائه کرده،‌ اکنون 1+5 بر سر دو راهی قرار گرفته تا کدام گزینه را انتخاب کند.

طرف غربی به خوبی آگاه است هر راهی را برگزیند، ایران نیز متناسب با آن راه خود را انتخاب خواهد کرد و قطعا بسته به مسیری که ایران در پیش خواهد گرفت، امتیازات و یا هزینه‌هایی نیز بر آنها تحمیل خواهد شد.   

جالب اینکه در روز نخست نشست مسکو، بحث‌های ایران چنان اقناعی و مفصل بود که نمایندگان 1+5 برای پاسخگویی به آن خواستار فرصت یکروزه برای بررسی موضوعات مطرح شده از سوی ایران و سپس ارائه جواب به آنها شدند و از هر گونه پاسخ محتوایی به پیشنهادهای ایران خودداری کردند.

البته علت این ماجرا را باید در بی‌برنامگی طرف غربی نیز جستجو کرد. دپیلمات های حاضر در مسکو که به تیم ایران نزدیک هستند می گویند گروه 1+5 پیشنهادهای خود در هیچ چارچوب بلند مدتی که مشخص کننده الزامات و تبعات آن و گام‌های بعدی باشد قرار نمی‌دهند و صرفا بر برداشته شدن یک گام تاکید دارند.

از دید طرف ایرانی این به این معناست که گروه 1+5 در واقع به دنبال پیدا شدن راه حل کلانی برای بن‌بست موجود نیست بلکه فقط بر گرفتن یک امتیاز تاکتیکی تمرکز کرده و بعد از آن هم احتمالا دوباره حرف‌های سابق خود را تکرار خواهد کرد. این در حالی است که طرف ایرانی عقیده دارد هرگونه مذاکره درباره یک گام مشخص بستگی به این دارد که آن گام در چه چارچوبی مطرح شود.

از این رو،‌منابع نزدیک به تیم ایران می‌گویند بسته به اینکه گام درخواستی در کدام چارچوب مطرح شود و برنامه کاری پس از آن چه باشد، پاسخ به آن متفاوت خواهد بود.